สัปเหร่อ : กัปตันเที่ยวสุดท้ายสู่ภพภูมิใหม่

“เหมือนว่าเราเป็นกัปตัน เหมือนเราจะขับเครื่องบินพาเขาสู่สรวงสวรรค์” 

    วันนี้ทาง Edukey ได้มีโอกาสพูดคุยกับ คุณแซม เฉลิมพล อ้วนโพธิ์กลาง ผู้มีความฝันอยากเป็นสัปเหร่อตั้งแต่เด็ก หนีแม่เพื่อไปเรียนการเป็นสัปเหร่อ ด้วย ‘ความชอบ’ พาให้เขาได้เป็นเจ้าของร้านโลงศพ จัดพิธีให้เจ้าภาพและญาติ เป็นเหมือนกัปตันไฟล์ทบินสุดท้ายสู่ภพภูมิใหม่แก่ผู้ไร้ลมหายใจ

นิยามอาชีพสัปเหร่อ 

    สัปเหร่อ เป็นอาชีพดูแลศพและการจัดพิธีศพต่าง ๆ เหมือนงานบริการศพ หรือเปรียบเหมือนกัปตันเครื่องบินพาผู้เสียชีวิตเดินทางเที่ยวสุดท้ายสู่ภพภูมิใหม่ ส่วนงานที่ต้องรับผิดชอบจะขึ้นอยู่กับสถานที่และความพร้อม ในบางพื้นที่สัปเหร่อทำหน้าที่แค่ทำพิธี ฝังหรือเผาจนเป็นขี้เถ้าเพื่อเก็บไว้กับครอบครัวหรือทำพิธีต่อไป หรืออาจจะตั้งแต่ดูแลป่าช้า ทำโลงศพ แต่งหน้าศพ เป็นคนจัดทำพิธีทางศาสนา ซึ่งปัจจุบันมีช่องทางรายได้หลายทางจากการเป็นสัปเหร่อ ไม่ว่าจะทำศพคนหรือสัตว์เลี้ยง และหนึ่งผลงานจากไทบ้าน เดอะซีรี่ย์ ‘สัปเหร่อ’ ก็ได้สร้างค่านิยมใหม่กับอาชีพที่ถูกมองข้ามนี้

“งานศพคืองานช่วยเหลือคน เราไม่สามารถเรียกร้องอะไรจากศพได้ ไม่มีสิทธิเรียกร้องค่าตัวจากญาติเจ้าภาพได้ มันเป็นงานจิตอาสา” —คุณแซม สัปเหร่อที่เป็นเจ้าของร้านโลงศพ

เส้นทางอาชีพและการตามหาความชอบ 

    คุณแซมเริ่มจากเรียนรู้เองด้วยความสนใจส่วนตัว ขอไปเรียนรู้จากเจ้าของวิชาสัปเหร่อในพื้นที่ ได้เรียนรู้สิ่งที่ไม่มีสอนในตำรา 

“มองว่ามันเท่ เพราะมันเป็นงานช่วยเหลือคนในจุดสุดท้ายของชีวิต” 

    การเดินทางตามความฝันของคุณแซมเต็มไปด้วยอุปสรรค เสียงห้าม ความไม่พอใจจากคนรอบข้าง ไม่ว่าจะคนในครอบครัว เพื่อนหรือครู อาจารย์ แต่คุณแซมซื่อสัตย์กับตัวเอง และมั่นใจในความชอบนี้ รู้ตัวเร็วตั้งแต่ ป.6 ว่าอยากมีร้านขายโลงศพเป็นของตัวเอง คุณแซมก็ทำสำเร็จ หลังเรียนจบวิจิตรศิลป์ จากการสอบเข้าด้วยความสามารถพิเศษคือการเป็นสัปเหร่อ 

    แถมตัวจบ คุณแซมยังสร้างผลงานโลงศพจากเศษไม้เล็ก ๆ เรียงต่อกันอย่างบรรจง เน้นให้เห็นเนื้อไม้ เปรียบเหมือนสัจจะธรรมของชีวิต ธรรมชาติของการจากไปและความสงบ โดยมีคุณยายเป็นผู้ใช้งานผลงานชิ้นเอกนี้

อาชีพสัปเปร่อกับกระแสสังคม 

    คุณแซมได้ลองทำงานเป็นสัปเหร่อตั้งแต่ศพหมา แมว ไปจนถึงลูกเจี๊ยบ และปัจจุบันการจัดพิธีศพให้สัตว์เลี้ยงก็แพร่หลาย ทั้งในและต่างประเทศ แถมงานสัปเหร่อในต่างประเทศมักจะเป็นบริษัทที่ครบวงจรทั้งรับจัดงาน ดูแลศพ งานเอกสาร เตรียมอุปกรณ์ทุกอย่าง มีหลายชื่อไม่ว่าจะ Undertaker หรือ Funeral Director 

    เรื่องรายได้ อาชีพนี้ก็ถือว่ามีความน่าสนใจในประเทศไทยมีรายได้เพียง 240,000-360,000 บาทต่อปี แต่ในต่างประเทศอย่างสหรัฐฯ รายได้ 1,400,000 บาทต่อปี อาจมีหลายปัจจัยที่ทำให้รายได้อาชีพนี้แตกต่างในแต่ละประเทศ แต่รายได้กว่า 300,000 บาทต่อปีในไทยก็ไม่ได้น้อย และปฏิเสธไม่ได้เลยว่ากระแสภาพยนตร์ สัปเหร่อ ทำให้เกิดความหมายต่อสังคมในอาชีพบริการศพนี้ใหม่ ในอนาคตอาชีพนี้และอีกหลายอาชีพ สังคมอาจจะได้มองเห็นในอีกมุมที่ชัดเจนขึ้นอีกก็เป็นได้ 

คำแนะนำจากพี่ถึงน้อง 

    อย่างไรก็ตาม คุณแซม Keyman อาชีพสัปเหร่อนี้ก็ได้ทำตามความฝัน แม้เป็นฝันที่ใครหลายคนไม่เห็นด้วย แต่ความสุขที่คุณแซมได้ทำสิ่งนี้ ก็ได้แสดงให้คนรอบข้างเห็นแล้วว่าเขาทำได้ ประสบความสำเร็จในหน้าที่การงาน มีความสุขในงานที่ทำและเป็นที่รักของคนรอบข้าง ด้วยการเป็นกัปตันเที่ยวบินสุดท้ายของชีวิต ตามความฝัน ความต้องการของตัวเอง 

“ถามใจตัวเองว่าเราอยู่กับสิ่งไหนแล้วมีความสุข และสิ่งนั้นที่เป็นประโยชน์กับผู้อื่น การที่มีความฝัน ความตั้งใจเป็นเป้าหมายแล้ว ระหว่างทางคือการสะสมความรู้ ซึ่งเราจะหาความรู้ที่แท้จริง ที่ลึกซึ้งได้ ในช่วงระยะเวลานี้ มันจะทำให้เรามีโอกาส พอมีความฝันตั้งแต่เด็ก”